In 2017 organiseerde België gemiddeld 320 vrijwillige terugkeerreizen per maand. In totaal ging het om 3.827 personen. Dit is een daling van 10% tegenover het jaar ervoor. Asielzoekers waren minder talrijk in 2016 en 2017: daardoor waren er proportioneel ook minder personen die een vrijwillige terugkeer vanuit België aanvroegen.

Bovenop deze 3.827 terugkeerreizen naar het land van herkomst, keerden 205 personen vrijwillig terug naar een land van de EU waar ze eerder al asiel hadden aangevraagd. De Dienst Vreemdelingenzaken organiseert deze vertrekken in het kader van de Dublinconventie.

Minder terugkeerders naar Irak en Afghanistan

In het algemeen vroegen in 2017 minder asielzoekers een vrijwillige terugkeer aan (daling van 10%), vooral bij Iraakse en Afghaanse asielzoekers.

Het jaar 2016 viel op door het groot aantal terugkeerders naar Irak: dit waren vooral Irakezen die in 2015, tijdens het hoogtepunt van de crisis, naar België waren gekomen om asiel aan te vragen. Begin 2016 werd een speciale vlucht gecharterd voor de terugkeer van een honderdtal Irakezen. Ook meer Afghanen kozen voor een vrijwillige terugkeer naar hun land in 2016.

In 2017 vroegen veel minder Irakezen een vrijwillige terugkeer aan: 377 Irakezen deden een beroep op het programma, tegenover 1.062 in 2016. Dezelfde daling zien we bij de Afghanen: het afgelopen jaar keerden 57 personen terug, tegenover 162 in 2016.

Focus op migranten zonder verblijfsvergunning

Aan de andere kant is er wel een stijging merkbaar van het aantal vrijwillige terugkeerders bij migranten die nooit een asielaanvraag deden. Onder hen veel Oekraïners en Roemenen: het vormen de twee belangrijkste nationaliteiten in 2017.

Fedasil en de partners blijven bijzondere aandacht besteden aan migranten die zonder verblijfsvergunning in ons land verblijven. Meer dan 1.600 eerstelijnshulpverleners die met migranten werken, werden in 2017 geïnformeerd over het programma vrijwillige terugkeer.

Fedasil breidde ook zijn actieterrein uit door nieuwe partnerschappen op te starten. De Stichting Barka, actief in Brussel en Antwerpen, en het CAW van Brussel informeren voortaan het verenigingsleven en de migrantengemeenschappen over vrijwillige terugkeer.

1 op 2 terugkeerreizen via onze kantoren

In 2017 deed de helft van de personen die terugkeerden zijn aanvraag in een terugkeerloket of in een opvangcentrum van Fedasil. De andere helft richtte zich tot onze terugkeerpartners en onze opvangpartners.

De cijfers staan in het rapport in bijlage.