Vluchtelingenwerk is een onafhankelijke middenveldorganisatie die informatie verstrekt aan personen op de vlucht. Elke ochtend zijn er medewerkers en vrijwilligers van Vluchtelingenwerk aanwezig aan de poort van het Aanmeldentrum. Het is hun taak om aanvullende informatie te verstrekken aan de verzoekers om internationale bescherming die in de wachtrij staan. Vorige week konden de vrijwilligers van Vluchtelingenwerk het Aanmeldcentrum bezoeken, zodat ze onze werking beter begrijpen. 

We ontmoetten twee medewerkers.

Jessica (24 jaar, Ierland) zet zich een jaar in als vrijwilligster via het project "European Solidarity Corps" (een programma voor -30-jarigen die zich inzetten binnen de sociale sector). Ze beschrijft een typische werkdag: "'s Morgens kom ik naar het Aanmeldcentrum om met de mensen voor de poort te spreken. 's Middags schrijf ik blogposts en interview ik partners, migranten of vrijwilligers."

Geert, die al lang aan de slag is bij Vluchtelingenwerk: "Het is een heel goede terreinervaring voor deze jongeren. De meesten vinden daarna ook een job in de sector."

Jessica bevestigt: "Ik leer veel bij. De opvangsector is niet zo groot en georganiseerd in mijn land. Ik was onder de indruk van hoe gestructureerd de opvang in België is. Als vrijwilliger was het belangrijk voor ons om het Aanmeldcentrum te bezoeken en een goed overzicht te krijgen van de bestaande dienstverlening. Ik was ook aangenaam verrast toen ik ontdekte dat er activiteiten worden georganiseerd voor de bewoners, zoals taallessen."

Elke ochtend is er aan de poort een groep van 5 à 10 vrijwilligers aanwezig. Geert vertelt ons dat het belangrijk is om met de verzoekers in hun eigen taal te communiceren: "We hebben een team van 25 mensen. Hierdoor kunnen we een rotatie invoeren om zoveel mogelijk talen ter plaatse te hebben. We zien duidelijk dat als we hen in hun moedertaal aanspreken, we erin slagen om onmiddellijk een vertrouwensband op te bouwen. Mensen kunnen ons hun problemen direct vertellen. Het gebeurt regelmatig dat mensen zich schamen of niet durven praten over wat hen is overkomen. Daarom vertrouwen is essentieel."

Toch blijft hun werk moeilijk: "Het proces van het aanvragen van internationale bescherming blijft zeer complex. Het pijnlijkste is wanneer je je realiseert dat je de persoon voor je niet kunt helpen. Je geeft ze zoveel mogelijk informatie over wat er wel nog kan. Maar we kennen de grenzen van wat mogelijk is."

Geert legt uit: "De mensen die we voor het eerst ontmoeten voor het Aanmeldcentrum, willen in ruil voor onze hulp soms iets terugdoen. Ze willen teruggeven aan de samenleving wat ze hebben gekregen. Ons team van vrijwilligers bestaat dan ook voor een groot deel uit mensen die in een asielprocedure zitten of het proces al hebben doorlopen. Het is mooi om te zien dat ze niet wachten op de beslissing van het CGVS alvorens zich in te zetten voor de Belgische samenleving. Voor ons is dit natuurlijk heel positief. We zien hoe ze groeien, zich integreren en onze collega's of zelfs vrienden worden."

Wat hen het meest verbaast, is de dankbaarheid van de begunstigden: "Zelfs als we hun problemen niet kunnen oplossen, bedanken ze ons toch. Ze waarderen het dat we de tijd hebben genomen om naar hen te luisteren en de situatie aan hen uit te leggen. Mensen ontmoeten en hun energie voelen; dat zorgt ervoor dat we elke ochtend terugkomen, ondanks de moeilijke weersomstandigheden in de winter. We beseffen echt dat we ons werk niet voor niets doen."

De voorbije maanden kregen we ook steun van de brede bevolking: "Sinds het begin van de opvangcrisis hebben we veel e-mails en berichten op sociale netwerken ontvangen van burgers die ons bedanken voor onze inzet voor migranten. Dat doet echt deugd. We krijgen ook meer negatieve berichten, maar we beseffen dat dit vaak mensen zijn die informatie missen en als we de tijd nemen om het hen uit te leggen, veranderen ze van mening. Het informeren van het brede publiek maakt ook deel uit van onze taken."

Sinds enkele jaren is het contact tussen het Aanmeldcentrum en Vluchtelingenwerk volgens Geert geïntensiveerd: “We hebben een goede relatie opgebouwd met Fedasil. We begrijpen elkaar en we kunnen praten over gevoelige punten wanneer ze zich voordoen. We kennen elk onze verantwoordelijkheden en ons werk gaat dan ook hand in hand; we begrijpen elkaar."