Het aantal gevallen van vrijwillige terugkeer vanuit België gaat in stijgende lijn (+10% ten opzichte van 2022) en komt weer in de buurt van de periode voor de coronacrisis. In 2023 kozen 2.952 migranten* ervoor om terug te keren naar hun land: Fedasil zorgde steevast voor begeleiding op maat, samen met partners IOM en Caritas International.

Wie keert terug?

Onder de teruggekeerde personen zien we drie specifieke profielen: verzoekers om internationale bescherming, uitgeprocedeerde verzoekers en mensen zonder wettig verblijf in België.

Deze laatste categorie is goed voor 58% van het totaal aantal vrijwillige terugkeerders. De terugkeer van personen zonder verblijfstitel gaat ook in stijgende lijn de laatste jaren. Fedasil wil dan ook partnerschappen aangaan met spelers op het terrein om de personen te bereiken die niet in het opvangnetwerk voor asielzoekers verblijven. Deze initiatieven maken het mogelijk om migranten te informeren, door te verwijzen en te begeleiden die vaak moeilijk te bereiken zijn.

De top 5 herkomstlanden blijft al enkele jaren nagenoeg ongewijzigd. In 2023 keerden mensen vanuit België vooral terug naar Brazilië, Moldavië, Mongolië, El Salvador en Georgië.

Alle cijfers staan in het verslag in bijlage.

Re-integratie in het herkomstland

De meeste personen die terugkeren krijgen bijkomende steun voor hun re-integratie in het herkomstland. In 2023 kreeg 70% van de migranten deze steun (tegenover 73% in 2022). De steun kan gebruikt worden voor verschillende projecten: renovatie van een huis, oprichting van een micro-onderneming, zoeken naar werk...

IOM en Caritas International contacteren, via hun wereldwijd partnernetwerk, hun lokale kantoren om migranten te helpen hun re-integratieplan uit te voeren en de bijhorende premie te gebruiken in het herkomstland.

De terugkeerprojecten vanuit België krijgen Europese financiële steun (AMIF-fonds).

* Dit cijfer omvat niet het vrijwillig vertrek in het kader van de Dublin-conventie naar een EU-land waar de migrant reeds asiel had gevraagd (en dat wordt georganiseerd door de DVZ). Voor 2023 gaat het om 155 Dublinterugkeerders.