Fedasil gaf de Universiteit Leuven (KUL) de opdracht een studie uit te voeren om te achterhalen wat het imago is van vrijwillige terugkeer bij migranten die illegaal in België verblijven.

In een eerste etappe gingen de onderzoekers na of het programma bekend is bij deze doelgroep en zo ja, welk beeld ze ervan hebben. Vervolgens gaven de onderzoekers aanbevelingen om de bekendheid en de geloofwaardigheid van vrijwillige terugkeer te vergroten.Luisteren naar migranten en organisatiesEr werden interviews afgenomen met verschillende migrantenorganisaties in Brussel en Antwerpen (ngo’s en OCMW’s) en met de migranten zelf.

Uit deze interviews bleek onder andere dat vrijwillige terugkeer beter bekend is bij migranten die al een asielprocedure in België hebben doorlopen. De migranten die illegaal in het land verblijven, kennen over het algemeen de asielinstanties maar hebben het meeste vertrouwen in Fedasil. Vrijwillige terugkeer is in de eerste plaats een vorm van sociale begeleiding met een brede verankering in het verenigingsleven. Toch toont de studie aan dat het programma onbekend blijft bij een aanzienlijk deel van de migranten en dat contactpunten, zoals het terugkeerloket van Fedasil in Brussel, nog geen grote bekendheid genieten.Het imago en de bekendheid van vrijwillige terugkeer verbeterenVrijwillige terugkeer is niet altijd gekend en leidt soms tot verwarring.

Daarom stelt de KU Leuven bepaalde aanbevelingen voor: de positieve betrokkenheid van de ngo’s verhogen, de communicatietools aanpassen die vaak verkeerd geïnterpreteerd worden en voor een duidelijk, eenvormig beeld van het programma zorgen. Fedasil heeft deze raad opgevolgd. Sinds januari is er een nieuwe website over vrijwillige terugkeer voor migranten die hier illegaal verblijven. De affiches en brochures in de verschillende organisaties werden ook vervangen door materiaal met een nieuwe look.Bovendien werkt Fedasil steeds meer samen met lokale besturen en met ngo’s die actief zijn in de grote Belgische steden, door contactpunten te openen voor vrijwillige terugkeer.

Meer details over deze studie vindt u in het rapport in bijlage.